واکسنهای کرونا
واکسنها سالیانه جان هزاران نفر را نجات میدهند. تولید واکسن ایمن و مؤثر کرونا گام بزرگ و رو به جلو در تلاشهای جهانی ما برای پایان دادن به همهگیری و بازگشت به انجام کارهای لذتبخش با افرادیست که دوستشان داریم. واکسن برای پیشگیری خوب است و تزریق آمپول رمدسیویر برای درمان خوب است.
ما جدیدترین اطلاعات تخصصی را جمعآوری کردهایم تا به برخی از شایعترین سؤالات درباره واکسنهای کرونا پاسخ دهیم. با دستیابی به اطلاعات بیشتر این مقاله بروزرسانی خواهد شد.
واکسنهای کرونا چگونه عمل میکنند؟
واکسنها با تقلید یک عامل عفونی – ویروس، باکتری یا دیگر میکروارگانیسمهای عامل بیماری – عمل میکنند. این کار به سیستم ایمنی ما «یاد میدهد» که چگونه به طور سریع و مؤثر به این عامل واکنش نشان دهد.
ویروس همه گیر کرونای جدید چالش های بسیاری را برانگیخته است و دانشمندان به شدت سعی در غلبه بر موانع پیش رو برای از بین بردن یا غیر فعال کردن این ویروس دارند. به همین جهت جستجو و پژوهش برای پیدا کردن راه درمانی و یا واکسن مؤثر در برابر ویروس کرونای جدید ادامه داشته و آزمایش های بسیاری در این رابطه در نقاط مختلف جهان در حال انجام است؛ اما متأسفانه تاکنون پیشرفت مشخصی در این جبهه حاصل نشده البته این بدان معنی نیست که همه امیدها در حال از بین رفتن است. تحقیقات جدید دانشمندان و پژوهشگران نشان میدهد که انواع واکسن های زنده ضعیف شده به اشکال مختلف ازجمله فلج اطفال ،سل ، MMR ، هپاتیت سی وحتی دیفتری وسیاه سرفه که طبق برنامه روتین برای کودکان زیر ۶ سال تزریق می شود احتمالاً یک ایمنی و حفاظت موقتی را در برابر بیماری کووید ۱۹ فراهم می کند و بنابراین، تحریک سیستم ایمنی طبیعی توسط واکسن های زنده ضعیف شده میتواند مقاومت در برابر عفونت را از طریق ویروس کرونای سارس۲ افزایش دهد که می تواند برای قشر آسیب پذیر جامعه در برابر ویروس کرونای جدید مورد استفاده قرار گیرد. نتایج که در یک مجله پزشکی (Science) دانش به چاپ رسیده، مشخص می کند که واکسن های زنده ضعیف شده موجود می توانند به جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ کمک کنند.
مراحل تولید واکسن:
اول، مرحله تولید: در این مرحله پژوهشگران تلاش میکنند با استفاده از تجربیات، امکانات پیشرو و همچنین بررسیهای دقیق پروتئینها یا مواد ژنتیکی، واکسنی را انتخاب و تولید کنند که احتمال میدهند در پیشگیری از این بیماری موثر واقع میشود.
دوم، مرحله پیشبالینی: در این مرحله، واکسن تولید شده در کشتهای سلولی، موش و میمون مورد آزمایش قرار میگیرد؛ همچنین درباره دو موضوع تحقیق میشود، نخست اینکه آیا واکسن سبب تحریک سیستم ایمنی در این حیوانات میشود و دوم اینکه این واکسن برای این حیوانات خطری دارد یا خیر.
در فاز اول تست بالینی واکسن بر تعداد محدودی در حدود ۱۰ نفر تست میشود و بیخطر بودن و میزان دوز مصرفی آن بیشتر مورد بررسی قرار میگیرد؛ تا به امروز ۳۱ نوع واکسن در این فاز قرار دارند.
در فاز دوم تست بالینی واکسن بر تعداد بیشتری از افراد در حدود ۱۰۰ نفر مورد بررسی قرار میگیرد که این افراد را از سنین مختلف کودکان، جوانان و افراد مسن انتخاب میکنند. بیشتر درباره بیخطر بودن واکسن و اینکه چه مقدار سیستم ایمنی را در سنین مختلف تحریک میکند تحقیق میشود؛ در حال حاضر ۱۵ واکسن در این فاز در حال بررسی است.
فاز سوم تست بالینی، بهعنوان آخرین قسمت از تستهای بالینی، زمانبر و نیازمند بررسیهای دقیقتر است؛ از همین رو واکسن به حدود هزار نفر تزریق میشود و سپس بررسی میشود که چند نفر از این افراد ایمن و چند نفر آلوده میشوند. به دلیل اهمیت ویروس کرونا سازمان بهداشت جهانی سختگیریهای خود را در این مرحله کاهش داده و اعلام کرده است، واکسنی که بتواند حداقل ۵۰ درصد از دریافت کنندگان را از بیماری محافظت کند مورد تایید قرار میگیرد؛ همچنین درباره میزان ایمنیزایی در افراد مختلف و اثرات جانبی دارو در آنها با شرایط خاص پژوهش میشود؛ تا به امروز ۱۱ واکسن در این فاز در حال بررسی هستند.
در فاز تایید نهایی، اگر واکسنی تمام مراحل را بهدرستی سپری کند و مدارک مربوط را منتشر کند، میتواند در این مرحله مجوز تولید و فروش تجاری را بهدست آورد، این مرحله خیلی سریع صورت میگیرد؛ متاسفانه هنوز هیچ واکسنی وارد این مرحله نشده است.
واکسنهای کرونا شما را بیمار نمیکنند
هیچیک از واکسنهای کرونا که تا کنون تولید شدهاند یا مورد استفاده قرار میگیرند، حاوی ویروس زندهای نیستند که باعث ایجاد بیماری کووید ۱۹ شوند. هدف هر یک از این واکسنها آموزش سیستم ایمنی بدن ما است که چگونه ویروس عامل کووید ۱۹ را بشناسد و با آن مبارزه کند. گاهی این روند میتواند علائمی مانند تب ایجاد کند. این علائم طبیعی و نشاندهنده پاسخ سیستم ایمنی بدن به واکسن است.
افرادی که به کووید ۱۹ مبتلا شدهاند نیز نیاز به واکسیناسیون دارند
با توجه به خطرات شدید سلامتی مرتبط با کووید ۱۹ و امکان عفونت مجدد، به افراد توصیه میشود که واکسن بزنند حتی اگر قبلاً به کووید ۱۹ مبتلا شده باشند. در حال حاضر، متخصصان نمیدانند چه مدت پس از بهبودی از کووید ۱۹، فرد در برابر بیماری محافظت میشود. مدت زمان این مصونیت نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از شواهد اولیه نشان میدهد که این نوع ایمنی طبیعی ممکن است خیلی طولانی نباشد.
کلام آخر:
بسیاری از پیشرفتهای حوزه پزشکی مدیون علم واکسنسازی است؛ بسیاری از اپیدمیها و بیماریهای فراگیر و مرگ و میرهای ناشی از آن طی صدها سال گذشته با اختراع و تولید واکسن کارا و موثر خاتمه یافته؛ به عبارت دیگر واکسن بهترین محصول علم نوین برای کنترل بیماریها و از موهبتهایی است که همراه خود سلامتی را در جوامع به ارمغان میآورد. تامین و تسریع واکسیناسیون کووید ۱۹ یک مطالبه عمومی جامعه است که با یک برنامهریزی درست و مشخص، گامهای تامین واکسن کافی باید هرچه سریعتر برداشته شود تا در حداقل زمان ممکن واکسیناسیون همگانی انجام و از این طریق ایمنی جمعی مورد نظر متخصصان و صاحبنظران تامین شود؛ یعنی ایمنی جمعی تنها از طریق واکسن امکان پذیر است.